Handleiding voor het Reinigen en Onderhouden van Espressomachines


Oude koffieresten, kalk en olie van de bonen beschadigen de crema, geven bittere tonen en kunnen in het ergste geval je machine kapot maken. Hier krijg je een complete, praktische gids die geschikt is voor zowel beginners als ervaren barista's.

HET BELANGRIJKSTE: GEBRUIK ALLEEN ZACHT WATER

80–90% van alle reparaties aan espressomachines worden veroorzaakt door kalk.

Kalk beschadigt kleppen, ketels, sensoren, pompen en pakkingen binnen enkele jaren.

De regel is eenvoudig: Gebruik nooit gewoon Nederlands kraanwater direct in de machine (met enkele uitzonderingen in Noord-Brabant en op Bornholm).

Kaffebønne vand Home Roast

Aanbevolen wateroplossingen voor espressomachines in Denemarken

Omgekeerde osmose (RO) + remineralisatie: De absoluut beste en goedkoopste oplossing op de lange termijn.

Bronwater van Rema, Lidl, Netto, Aldi of Føtex Controleer altijd het etiket! Veel van hun huismerk bronwater heeft een totale hardheid van 15–40 mg/l.

Begin vandaag nog met bronwater. Als je het zat bent om flessen te sjouwen, koop dan een RO-systeem. Het is de laatste wateroplossing waarin je ooit hoeft te investeren. Je apparaat (en je koffie) zullen je dankbaar zijn.

Mælke skumning Home Roast

Dagelijkse reiniging – doe het elke dag dat je espresso hebt gezet


(Het duurt 5–10 minuten en is wat je machine gezond houdt en de koffie lekker laat smaken)

Backflushen met schoon water: Plaats het blindfilter (dat zonder gaatjes) in de portafilter → vergrendel het in de groep → voer 5–8 korte zetcycli uit van 5–10 seconden per stuk. Dit spoelt koffieresten uit het sproeikopje en het 3-wegventiel.

Backflushen met reinigingsmiddel: Elke dag (of om de dag, als je maar 1–2 shots maakt): Doe ½ theelepel Cafiza- of Puly Caff-poeder in het blindfilter → 5–8 backflushes → laat 10–20 seconden intrekken tussen elke flush → spoel daarna met minimaal 10–15 schone backflushes met schoon water. Dit verwijdert koffieoliën die anders ranzig worden en een bittere smaak geven.

Portafilter en filtermandjes: Haal het mandje eruit → spoel portafilter en mandje onder warm water → borstel snel met een kleine afwasborstel of portafilterborstel. Droog af met een theedoek.

Het sproeikopje (de groep): Veeg het sproeikopje af met een vochtige doek of gebruik de kleine ronde groepborstel één keer rondom. Dit verwijdert koffiedik voordat het vastbrandt.

Stoompijpje (dampdouche): Direct na het opschuimen van melk → stoom 2–3 seconden door om melk weg te spoelen → veeg direct af met een vochtige doek (bij voorkeur een speciale stoomdoek) → doe dit meteen – opgedroogde melk is bijna onmogelijk later te verwijderen.

Druppelbak en rooster: Leeg de bak van water en koffiedik. Spoel bak en rooster snel af onder de kraan. Plaats terug.

Buitenkant afnemen: Een snelle beurt met een droge of licht vochtige microvezeldoek over de machine – vooral op de plekken waar je aan zit (handvat, knoppen, zijkanten).

Extra voor E61-machines: Trek 2–3 keer per dag het groepshandvat 15–20 seconden per keer (ook als je niet zet). Dit spoelt de ventielen in de groep door en houdt de pakkingen vochtig.

Maak van bovenstaande een vaste routine elke avond (of ochtend, als je dat liever hebt).
Na 14 dagen proef je het verschil – en je machine bedankt je nog jaren. ☕

Espresso Cleaning Home Roast

Wekelijkse reiniging (15–30 min)


Portafilter en filters inweken:
Leg ze 15–30 minuten in warm water met Puly Caff/Cafiza. Borstel grondig en spoel af.

Verwijderen van het douchekopje (shower screen): Schroef het douchekopje los (vaak een enkele schroef in het midden). Laat het samen met de schroef weken in reinigingsmiddel, borstel voorzichtig met een zachte borstel. Controleer tegelijkertijd de pakking – als deze hard of gescheurd is, vervang deze dan.

Dieptereiniging van de stoompijp: Na elke melkschuimbeurt: Spoel met stoom en veeg af met een vochtige doek. Wekelijks: Leg de punt in een kan met warm water en wat reinigingsmiddel en “stoom” 10–20 seconden. Spoel daarna grondig na.

Coffee Roasting Home Roast

Maandelijkse & jaarlijkse onderhoud – de paar minuten die je duizenden euro's besparen

Elke maand (5 minuten):

✧ Smeer de cam en spons van de E61-groep met een klein beetje Molykote 111 (als je een E61-machine hebt).

✧ Kijk naar de groepspakking (de grote rubberen ring in de douchekop). Als deze hard, plat of gebarsten is, vervang deze dan meteen – een nieuwe kost 80–150 kr en het plaatsen duurt 10 minuten.

✧ Controleer de stoompijp-tip en de pakking van de heetwaterkraan – als ze lekken, is het bijna altijd een o-ring van 5 kronen.

Een keer per jaar (of elke 2 jaar bij zacht water):

✧ Vervang routinematig de groepspakking en douchekop (shower screen) – ook als ze er nog goed uitzien. Na 2–3000 shots zijn rubber en metaal versleten.

✧ Vervang het vacuümventiel (het kleine plastic ventiel bovenop de ketel) – deze kost 50 kr en voorkomt dat de ketel instort.

✧ Controleer alle zichtbare o-ringen en slangen – vervang ze bij twijfel.

✧ Geef de hele machine een grondige schoonmaak: haal de zijkanten eraf (indien mogelijk), stofzuig van binnen en veeg condens af.

Als je dit doet, gaat je espressomachine meestal 20–30 jaar mee zonder grote reparaties. De meeste “dode” machines op dba zijn juist het gevolg van het niet vervangen van pakkingen en kalkaanslag – niet van ouderdom.

Gemilai 3111 Espressomaskine hos Home Roast

Ontkalking – met het juiste water wordt het bijna overbodig

Als je bronwater, ander fleswater onder 50 mg/l of correct RO-water met toegevoegde mineralen gebruikt, hoef je in principe nooit meer te ontkalken. Kalk komt simpelweg niet in noemenswaardige hoeveelheden voor, en de machine blijft van binnenuit schoon.

RO + mineralen of bronwater onder 50 mg/l → nooit ontkalken (misschien een symbolische controle om de 4–5 jaar als je 100% zeker wilt zijn).

  • Zacht leidingwater (onder 7 dH – zeer zeldzaam in Nederland) → ontkalk elke 12–24 maanden.
  • Matig hard of hard leidingwater → dit mag je niet gebruiken. Vervang het water direct.

Als je onverwacht toch moet ontkalken (omdat de machine eerder met verkeerd water is gebruikt), volg dan de handleiding van je machine nauwkeurig.

Zo ontkalk je correct (de meeste single-boiler-, heat exchanger- en dual boiler-machines)

  1. Verwijder eventuele onthardingszakjes of filters uit het waterreservoir.
  2. Los het ontkalkingsmiddel op volgens de instructies (Dezcal: 1 zakje per 1 liter warm water).
  3. Vul het reservoir met de oplossing.
  4. Laat ongeveer de helft door de zetgroep lopen en de andere helft door de stoom- en heetwaterkraan.
  5. Laat het 15–20 minuten inwerken – zet de verwarming een paar keer aan en uit zodat het middel beter werkt.
  6. Leeg het reservoir volledig.
  7. Spoel het reservoir grondig en vul met vers water – herhaal dit 3–4 keer.
  8. Laat minimaal twee volle reservoirs schoon water door de groep, stoom en heetwater lopen totdat er geen geur of smaak van ontkalkingsmiddel meer is.

Bonus: 3 tekenen dat je apparaat NU schoongemaakt MOET worden

✧ Langzame doorstroming (9 bar druk, maar het duurt 40+ seconden om 36 g eruit te krijgen).

✧ Dunne, bleke crema of vreemde smaak (zuur, bitter, metallisch).

✧ Stoompijpjes “spugen” of geven weinig stoom.

Maak schoonmaken een gewoonte – het kost maar een paar minuten per dag, en je koffie (en je apparaat) zullen je jarenlang dankbaar zijn.

Veel brouwplezier ☕